Την άνοιξη είναι σημαντικό να επικεντρωθείτε στα τρυφερά πράσινα λαχανικά που αντιπροσωπεύουν τη φρέσκια και νέα σοδειά της εποχής.
Της Μαρίας Γκέκα
Μετά από έναν χειμώνα και την κατανάλωση πιο βαρέων τροφών είναι αναζωογονητικό να καθαρίσουμε και να ελαφρύνουμε το σύστημά μας. Το πράσινο τοπίο της άνοιξης αντιστοιχεί με την πληθώρα πρασινάδων που υπάρχουν αυτή την εποχή όπως ρόκα, σέσκουλα, σπανάκι, μαρούλι, φρέσκο μαϊντανό και βασιλικό. Άλλες θρεπτικές ανοιξιάτικες τροφές που καθαρίζουν το σώμα και το προετοιμάζουν για τους καλοκαιρινούς μήνες είναι τα σπαράγγια, το πράσο, το φρέσκο κρεμμυδάκι και το σκόρδο.
Το σκόρδο, το κρεμμύδι, τα σπαράγγια, αλλά και το πράσο ανήκουν στην οικογένεια των κρινοειδών και εκτός από το ότι αναδεικνύουν τη γεύση και το άρωμα των φαγητών μας, συμβάλλουν και στη διατήρηση της υγείας μας.Η συχνή κατανάλωσή τους φαίνεται να προστατεύει τον οργανισμό μας από την εμφάνιση του καρκίνου και να καταπραΰνει τις φλεγμονές. Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη πολλές νέες διαφορετικές θεραπευτικές ιδιότητες, οι οποίες αποδίδονται από τους ερευνητές σ’ αυτά τα πολύτιμα προϊόντα της γης.
⊕ Σπαράγγι: ο αριστοκράτης των λαχανικών
Τα σπαράγγια αρχίζουν να ξεμυτίζουν από τις αρχές Μαρτίου και διαπρέπουν στην αγορά μέχρι τον Ιούνιο, αλλά στα καλύτερά τους βρίσκονται τον Απρίλιο και τον Μάιο. Με αφροδισιακές ιδιότητες για πολλούς, αλλά και αντικαρκινικές ιδιότητες σύμφωνα με την επιστημονική κοινότητα, αποτελούν τη βάση για πολλές, υψηλού επιπέδου συνταγές.
Το σπαράγγι ανήκει στην ίδια οικογένεια με τα κρεμμύδια, τα πράσα και το σκόρδο. Υπάρχουν τρία είδη καλλιεργημένου σπαραγγιού: λευκά, πράσινα και μοβ. Στην Ευρώπη εκτιμούν ιδιαιτέρως το άσπρο σπαράγγι που είναι μάλλον άγνωστο στη χώρα μας. Τα πράσινα καλλιεργημένα σπαράγγια είναι τα πιο συνηθισμένα στην Ελλάδα. Έχουν ελαφριά γλυκιά γεύση και είναι τρυφερά και τραγανά, ενώ το μοβ σπαράγγι έχει έντονα φρουτώδη γεύση και περιέχει 20% περισσότερα σάκχαρα από το πράσινο σπαράγγι.
Θεραπευτικές ιδιότητες↵
Πλούσια σε φυτικές ίνες, βιταμίνες Α, Β1, Β6, C και επειδή διαθέτουν ελάχιστες θερμίδες τα σπαράγγια βρίσκονται σχεδόν σε όλες τις δίαιτες αδυνατίσματος, παρόλο που ανοίγουν την όρεξη. Περιέχουν αμινοξέα και μεταλλικά άλατα όπως το ασβέστιο, ο φώσφορος και το κάλιο. Επίσης, είναι πλούσια σε καροτίνη, έναν αντιοξειδωτικό πρόδρομο της βιταμίνης Α, που προστατεύει το δέρμα και τη βλεννογόνο. Στις διουρητικές και αποτοξινωτικές ιδιότητες θα πρέπει να προσθέσουμε και την αξιοσημείωτη προσφορά φυλικού οξέoς, το οποίο είναι απαραίτητο για τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων και τη σύνθεση νέων πρωτεϊνών.
Ποιοι να το αποφεύγουν↵
Η υψηλή περιεκτικότητά του σε πουρίνες και του ουρικού οξέος που παράγεται από αυτές μπορεί να οξύνει το απόθεμα ασβεστίου στα νεφρά, γι’ αυτό ο βολβός αυτός δεν είναι κατάλληλος για όποιον υποφέρει από:
- ουρική αρθρίτιδα
- κυστίτιδα
- νεφρική ανεπάρκεια
- νεφρίτιδα
Αδυνατίζει και μας κάνει χαρούμενους↵
Το σπαράγγι θεωρείται –εμμέσως- αποτελεσματική φυσική θεραπεία κατά της κατάθλιψης που συνδέεται με το επιπλέον βάρος. Γιατί συμβαίνει αυτό; Η διουρητική του δράση, η οποία ευνοεί την απώλεια βάρους, έχει ως θετική επίδραση την αποβολή της κακής διάθεσης. Η αίσθηση της ευεξίας, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς, δεν θα έπρεπε να θεωρηθεί ως φαινόμενο placebo, αλλά σαν μια συνέπεια της καθαρτικής δράσης του σπαραγγιού.
Tip: Από το σπαράγγι καταναλώνεται περισσότερο ο μίσχος, που είναι πιο τρυφερός και σαρκώδης. Ωστόσο, οι ρίζες του, που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή αφεψημάτων, κάνουν πολύ καλό σε όσους έχουν προβλήματα με την καρδιά τους, επειδή ρευστοποιούν το αίμα. Στην ουσία περιορίζουν το νερό που κατακρατείται στους ιστούς εξαιτίας της ανεπαρκούς λειτουργίας του καρδιοκυκλοφορικού συστήματος.
⊕ Το σκόρδο
Ο πρώτος βολβός που μπορεί να εκθειαστεί για τον μεγάλο αριθμό θεραπευτικών, διατροφικών και αρωματικών ιδιοτήτων είναι το σκόρδο. Εκτός από ολιγοστοιχεία και μεταλλικά άλατα περιέχει βιταμίνες C, B, B2, PP. Το χαρακτηριστικό άρωμά του οφείλεται στην αλίνη, ένα αμινοξύ το οποίο μετά τον τεμαχισμό ή το λιώσιμο των σκελίδων μετατρέπεται στην αλισίνη. Στην αλισίνη πρέπει να αποδοθούν κυρίως οι αντιβακτηριδιακές ιδιότητες του σκόρδου.
Θεραπευτικές ιδιότητες↵
Εξαιτίας της περιεκτικότητάς του σε ιώδιο, πυρίτιο και βιταμίνες, το σκόρδο ενδυναμώνει τον οργανισμό και το κυριότερο έχει ευεργετικές επιδράσεις στη θρόμβωση, στη συσσώρευση αιμοπεταλίων και στη συγκέντρωση λιπαρών στο αίμα. Δεδομένου ότι διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία και ρευστοποιεί το αίμα, συμβάλλει στην πτώση της πίεσης.
Η θεραπευτική του δράση όμως δεν περιορίζεται μόνο στο αίμα, αλλά και στην καρδιά, καθώς το σκόρδο βελτιώνει την ελαστικότητα της αορτής και επομένως χρησιμεύει στην πρόληψη του εμφράγματος. Ακόμη, νεότερες έρευνες υποστηρίζουν πως η κατανάλωση σκόρδου μπορεί να ενδυναμώσει τα όρια της αντοχής μας στον πόνο, αλλά και να αποδειχθεί αποτελεσματικότερη από τα αντιβιοτικά, καταπολεμώντας μικρόβια τα οποία είναι ανθεκτικά στα φάρμακα.
Η αντιοξειδωτική του δράση το κάνει επιπλέον ένα καλό φάρμακο κατά του στρες, διότι τα σουλφίδια που δημιουργούνται μόλις συμπιεστεί, αποτρέπουν τη δημιουργία ελεύθερων ριζών.
Καλύτερα ωμό↵
Είναι προτιμότερο να τρώγεται φρέσκο και ωμό (αν δεν έχει κανείς πρόβλημα με την πέψη του), γιατί σ’ αυτή την περίπτωση η περιεκτικότητά του σε βασικά ενεργά συστατικά είναι μέγιστη. Παρόλα αυτά, ακόμη και μαγειρεμένο το σκόρδο διατηρεί τις αντιοξειδωτικές του αρετές και την αποχρεμπτική του δράση.
Μία σκελίδα ισούται με τη δράση του Viagra↵
Σύμφωνα με έρευνα, το σκόρδο μπορεί να έχει και αφροδισιακές ιδιότητες που μπορεί να συγκριθούν με αυτές του γνωστού μπλε χαπιού. Πιο συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι η κατανάλωση τεσσάρων σκελίδων σκόρδο την ημέρα επί τρεις μήνες επιλύει ορισμένα προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας, όπως αυτά των ηλικιωμένων λόγω υψηλής χοληστερόλης. Το φυσικό ερωτικό ελιξίριο είναι το μονοξείδιο του νατρίου, βασικό συστατικό του Viagra, το οποίο περιέχεται όχι μόνο στο σκόρδο αλλά και στο κόκκινο κρεμμύδι.
Ποιοι να το αποφεύγουν↵
Για όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά του, το σκόρδο αντενδείκνυται σε όποιον:
- υποφέρει από χαμηλή πίεση
- έχει προσβληθεί από γαστρικό έλκος και του δωδεκαδακτύλου, γιατί, αν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή, αίσθηση φουσκώματος και ναυτία
- θηλάζει, επειδή το χαρακτηριστικό του άρωμα δίνει στο γάλα μία δυσάρεστη οσμή
- υφίσταται μία θεραπεία με φάρμακα κατά της θρόμβωσης και κατά της συσσώρευσης αιμοπεταλίων.
⊕ Το κρεμμύδι
Υπάρχουν εκατοντάδες ποικιλίες με διαφορετική εμφάνιση και άρωμα, ωστόσο όλες διαθέτουν τις ίδιες ιδιότητες, αρκετά παρόμοιες με αυτές του σκόρδου. Το κρεμμύδι περιέχει πολλά μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως κάλιο, νάτριο, σίδηρο, φώσφορο, θείο, ασβέστιο, καθώς και βιταμίνες C, A και Ε. Μεταξύ των θρεπτικών του συστατικών συγκαταλέγονται:
- η κερσετίνη, ένα φλαβονοειδές με αντιοξειδωτικές και αντιγηραντικές ιδιότητες,
- η ινουλίνη, υδατάνθρακας που βελτιώνει τη λειτουργία του εντέρου
- οι πηκτίνες, ουσίες που χρησιμοποιούνται ακόμη και από τη βιομηχανία τροφίμων σαν πηκτικά
Ακόμη και το αιθέριο έλαιο του κρεμμυδιού μπορεί να είναι ένας ισχυρός αντιοξειδωτικός και προστατευτικός παράγοντας. Ειδικότερα, χρησιμεύει στον περιορισμό των βλαβών που προκαλούνται από τη νικοτίνη, από τις σπουδαιότερες βλάβες στον κύκλο του αίματος, που μπορεί να προκαλέσουν αρτηριοσκλήρυνση.
Για το βήχα↵
Εδώ και καιρό είναι γνωστή η δράση του κρεμμυδιού στις φλεγμονές της βλεννογόνου που προκαλούν καταρροή. Όπως και το σκόρδο, έτσι και το κρεμμύδι έχει αποτελεσματική βλεννολυτική δράση. Επιπλέον, είναι διουρητικό και όταν ψηθεί είναι και ένα ήπιο καθαρτικό, χάρη στις φυτικές ίνες που περιέχει. Δεν είναι όμως μόνο αυτά. Το κρεμμύδι, καθώς είναι πλούσιο σε πρωτεΐνες που διαλύουν τις φυτικές ίνες, ρευστοποιεί το αίμα και διευκολύνει την κυκλοφορία. Ακόμη, εμποδίζει τη συσσώρευση αιμοπεταλίων, αποτρέποντας τη δημιουργία θρόμβων.
Κατά της αναιμίας↵
Το κρεμμύδι αυξάνει τις πεπτικές εκκρίσεις του στομάχου, του εντέρου και του παγκρέατος. Κατά συνέπεια, βελτιώνει την αφομοίωση της τροφής, ενώ για τον ίδιο ακριβώς λόγo είναι ακατάλληλο για όποιον υποφέρει από καούρες στο στομάχι ή έλκος. Αντιθέτως, συνιστάται σε όποιον πάσχει από προβλήματα στο συκώτι, γιατί δραστηριοποιεί τη λειτουργία αυτού του οργάνου.
Χάρη στην αντιβιοτική και αντισηπτική του δράση, το κρεμμύδι – ιδίως ψημένο- εξομαλύνει την εντερική χλωρίδα. Η δράση του ως τονωτικό οφείλεται στην περιεκτικότητά του σε ένζυμα που ενεργοποιούν το μεταβολισμό και κινητοποιούν την παραγωγή αίματος. Αυτή η τελευταία ιδιότητα, σε συνδυασμό με την περιεκτικότητα σιδήρου και ιχνοστοιχείων κάνει το κρεμμύδι να συνιστάται ιδιαίτερα κατά της αναιμίας.
Βοηθά στην επούλωση των πληγών↵
Εξαιτίας των αντιβιοτικών του ιδιοτήτων, το κρεμμύδι μπορεί να θεραπεύσει τις μολύνσεις του δέρματος. Τριμμένο ή στυμμένο, είναι αποτελεσματικό σε πληγές, καλόγερους, αποστήματα ή σχισμές. Ο χυμός του μειώνει επίσης τον κίνδυνο φλεγμονών από εγκαύματα, ευνοεί την επούλωσή τους και εξουδετερώνει τη φαγούρα από τα τσιμπήματα εντόμων.
Γιατί κλαίμε όταν τα κόβουμε;↵
Όταν τεμαχίζουμε ένα κρεμμύδι, οι ουσίες που εκλύονται στην ατμόσφαιρα υφίστανται μία χημική αντίδραση, η οποία ερεθίζει τους δακρυγόνους αδένες και κάνει τα μάτια μας να δακρύζουν.
Για να αποφύγετε τα δάκρυα, αρκεί να κόψετε τα κρεμμύδια μέσα σε μια λεκάνη με νερό ή να χρησιμοποιήσετε μαχαίρι με βρεγμένη λάμα. Ένα άλλο κόλπο είναι να μαγειρέψετε πρώτα τα κρεμμύδια σε λίγο νερό πριν τα κόψετε ή να τα τεμαχίσετε κατεψυγμένα.
⊕ Το πράσο
Ως λαχανικό συγγενικό του κρεμμυδιού, το πράσο διαθέτει τις ίδιες ιδιότητες με αυτό. Είναι λοιπόν πλούσιο σε ασβέστιο, σίδηρο, φώσφορο, βιταμίνες (C, B1, B2, B3) και πρωτεΐνες. Όποιος έχει προβλήματα έλλειψης ασβεστίου θα πρέπει να το προτιμά από το κρεμμύδι, διότι έχει περισσότερο ασβέστιο και λιγότερο οξαλικό οξύ, που μπορεί να ερεθίσει τα τοιχώματα του εντέρου.
Προκαλούν κακή αναπνοή; Υπάρχει λύση↵
Το σκόρδο, το κρεμμύδι και το πράσο μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστη αναπνοή έως και 72 ώρες μετά την κατανάλωσή τους. Τρόπος για να απαλλαγείτε εντελώς από τη δυσοσμία δεν υπάρχει. Ωστόσο, υπάρχουν μέθοδοι για να την καταπραΰνετε, όπως το να μασήσετε μαζί με το σκόρδο και το κρεμμύδι λίγο ψιλοκομμένο μαϊντανό, ή σπόρους κάρδαμου, που απορροφούν τις οσμές. Εναλλακτικά, μπορείτε να πιείτε μετά το γεύμα ένα ποτήρι γάλα αρωματισμένο με φύλλα φασκόμηλου.
Πηγή: NaturaNrg #49