Προστάτης: 10 πράγματα που κάθε άνδρας πρέπει να γνωρίζει
Πολλοί άνδρες δεν γνωρίζουν πού βρίσκεται ο προστάτης αδένας τους, ποια είναι η λειτουργία του και πότε πρέπει να αρχίζει ο προληπτικός έλεγχός του. Ακόμα περισσότεροι, δε, πιστεύουν πως τα προβλήματά του θα τους απασχολήσουν αργά στη ζωή, μετά τα 60-70 τους χρόνια.
Ωστόσο η σωστή πληροφόρηση γι’ αυτόν είναι πολύ σημαντική από μικρή ηλικία. Και αυτό, διότι μπορεί να παρουσιάσει προβλήματα πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι νομίζουμε.
Ο χειρουργός-ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, εξηγεί τι πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι άνδρες για έναν από τους σημαντικότερους αδένες του σώματός τους.
1. Ο προστάτης αδένας, που υπάρχει μόνο στους άνδρες, βρίσκεται ακριβώς κάτω από την ουροδόχο κύστη και περιβάλλει την ουρήθρα στο σημείο όπου αυτή ενώνεται με την κύστη (η ουρήθρα είναι το «σωληνάκι» που ενώνει την ουροδόχο κύστη με το πέος). Ο κύριος ρόλος του προστάτη είναι να παράγει ένα υγρό (προστατικό υγρό) το οποίο τροφοδοτεί με θρεπτικά συστατικά το σπέρμα.
2. Επειδή ο προστάτης περιβάλλει το ένα άκρο της ουρήθρας, η διόγκωσή του συμπιέζει το «σωληνάκι» αυτό με συνέπεια να προκαλούνται προβλήματα ούρησης, όπως η συχνουρία, η νυκτερινή ούρηση, η μειωμένη ροή ούρων κ.λπ.
3. Ο προστάτης υποτίθεται ότι έχει σχήμα και μέγεθος καρυδιού. Καθώς μεγαλώνουν οι άνδρες, όμως, το μέγεθός του συνήθως αυξάνεται. Έτσι, έως ότου φθάσουν στα 40 τους χρόνια, στους περισσότερους άνδρες ο προστάτης έχει μέγεθος βερίκοκου και όταν γίνουν 60 ετών σε πολλούς θυμίζει πια περισσότερο λεμόνι.
4. Οι περισσότεροι άνδρες (το 80%) θα παρουσιάσουν καλοήθη διόγκωση (υπερπλασία) του προστάτη μέχρι να φθάσουν στα 70-80 τους χρόνια. Ωστόσο στο 20% των ανδρών η υπερπλασία αρχίζει πριν τα 50 και στους μισούς σε ηλικία 50-60 ετών. Παρότι, όμως, είναι τόσο συχνή, μόνο στο 30% των ανδρών προκαλεί πολύ ενοχλητικά συμπτώματα που δεν ελέγχονται με φάρμακα και χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση.
5. Οι άνδρες ηλικίας κυρίως κάτω των 40 ετών μπορεί να εκδηλώσουν φλεγμονή στον προστάτη. Η φλεγμονή αυτή λέγεται προστατίτιδα και μπορεί να προκληθεί από βακτήρια ή ιούς. Στο 90-95% των περιπτώσεων είναι χρόνια και δεν οφείλεται σε βακτήρια, επομένως δεν χρειάζεται αντιμετώπιση με αντιβιοτικά. Υπολογίζεται ότι ένας στους δύο άνδρες εκδηλώνει προστατίτιδα τουλάχιστον μία φορά στη ζωή του.
6. Οι περισσότεροι άνδρες που ξεπερνούν τα 80 τους χρόνια φέρουν κάποια καρκινικά κύτταρα στον προστάτη, τα οποία όμως αναπτύσσονται επί δεκαετίες και τόσο αργά ώστε δεν επηρεάζουν με κανέναν τρόπο την υγεία. Καρκίνο που να γίνεται αντιληπτός αναπτύσσουν περίπου ένας στους επτά άνδρες, συνήθως μετά τα 65 έτη. Σε μία στις τρεις περιπτώσεις ο καρκίνος αυτός έχει πολύ βραδεία εξέλιξη και μπορεί να μην χρειασθεί θεραπεία τα πρώτα χρόνια (έως και μία δεκαετία) μετά τη διάγνωση.
7. Ποσοστό έως 10% των ανδρών με καρκίνο του προστάτη έχουν οικογενειακό ιστορικό της νόσου και είναι φορείς ογκογόνων γονιδίων. Ωστόσο μερικοί μπορεί να έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή/και των ωοθηκών, δεδομένου ότι ορισμένα ογκογόνα γονίδια (π.χ. το BRCA2) είναι κοινά στις τρεις μορφές καρκίνου (προστάτη, ωοθηκών και μαστού).
8. Ο περιοδικός προληπτικός έλεγχος (τσεκάπ) του προστάτη συνήθως συνιστάται να αρχίζει στα 40 έτη όταν ο άνδρας έχει έναν ή περισσότερους συγγενείς πρώτου βαθμού (πατέρα, αδελφό ή γιο) με καρκίνο προστάτη σε νεαρή ηλικία ή στα 45 έτη αν ο συγγενής του διαγνώστηκε μετά τα 65 έτη. Στους άνδρες χωρίς οικογενειακό ιστορικό, το τσεκάπ συνιστάται να αρχίζει στα 50 έτη. Το τσεκάπ συνίσταται σε μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα και σε δακτυλική εξέταση. Η συχνότητα του τσεκάπ καθορίζεται εξατομικευμένα, αναλόγως με τα ευρήματα του πρώτου και κάθε επόμενου ελέγχου.
9. Στους περισσότερους άνδρες με καρκίνο του προστάτη σε αρχικά στάδια τα συμπτώματα είναι παρόμοια με αυτά της καλοήθους υπερπλασίας (κυρίως διαταραχές της ούρησης), αν και μερικοί μπορεί να παρουσιάσουν και πόνο χαμηλά στη μέση ή στο ισχίο. Στα πιο προχωρημένα στάδια μπορεί να παρατηρηθούν αίμα στα ούρα και στο σπέρμα, απώλεια βάρους και πόνος στα οστά, την πύελο ή την μέση.
10. Η παχυσαρκία μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο αναπτύξεως καρκίνου του προστάτη. Μελέτες έχουν δείξει ότι ειδικά η συσσώρευση περιττών κιλών στην κοιλιά (κοιλιακή ή ανδρικού τύπου παχυσαρκία) διπλασιάζει τον κίνδυνο. Όσον αφορά τη διατροφή, αρκετές παλαιότερες μελέτες είχαν δείξει ότι ευεργετικά δρουν ορισμένα τρόφιμα ή μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά (π.χ. σελήνιο, λυκοπένιο). Ωστόσο οι νεότερες έρευνες δεν το επιβεβαιώνουν. Αυτό που δείχνουν είναι πως προστατευτική είναι η ακολούθηση μιας συνολικά υγιεινής, μεσογειακής διατροφής (καθημερινά λαχανικά, φρούτα, πολλά όσπρια και ψάρια, δημητριακά ολικής αλέσεως, λογικές ποσότητες αλκοόλ, ελαιολάδου, ξηρών καρπών, λιγοστό αλάτι και γλυκά). Η διατροφή αυτή, σε συνδυασμό με συστηματική άσκηση, είναι «αντίδοτο» στην παχυσαρκία. Σχετίζεται επίσης με μειωμένο κίνδυνο καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη και καλύτερες εκβάσεις σε περίπτωση καρκίνου.
Με αφορμή το κίνημα Movember ενημερωνόμαστε για ένα από τα πιο συνηθισμένα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι άνδρες άνω των 40, τη δυσλειτουργία του προστάτη. Τα καλά νέα είναι ότι αντιμετωπίζεται σχετικά εύκολα και ότι η πρόληψη και μερικοί απλοί κανόνες μπορούν να σας προφυλάξουν από τα χειρότερα.
Ο προστάτης είναι ένα από τα πολυτιμότερα όργανα του ανδρικού σώματος. Κι αυτό διότι, είναι μέρος τόσο του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος όσο και του ουροποιητικού. Είναι ένας αδένας σε σχήμα «κάστανου», βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη, απέναντι από το ορθό, και περιβάλλει το αρχικό τμήμα της ουρήθρας, δηλαδή του καναλιού μέσω του οποίου αποβάλλονται τα ούρα. Το μέγεθος του μεταβάλλεται προοδευτικά ανάλογα με την ηλικία (μεγαλώνοντας ο άνδρας, ο προστάτης έχει την τάση να διογκώνεται) και σύμφωνα με τις ορμονικές συνθήκες του κάθε ανθρώπου.
Η κύρια λειτουργία του προστάτη είναι να ελευθερώνει μέσα στην ουρήθρα το προστατικό υγρό, ένα από τα συστατικά του σπέρματος, το οποίο χρησιμεύει στην μεταφορά και θρέψη των σπερματοζωαρίων, εξασφαλίζοντας τη ζωτικότητα και την κινητικότητά τους.

Επιπλέον, παίζει σημαντικό ρόλο στον έλεγχο της ροής των ούρων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο προστάτης περιβάλλει την ουρήθρα και, μέσω της δράσης των μυϊκών ινών του, μπορεί να προωθήσει ή να ανακόψει τη ροή των ούρων. Επίσης, η δράση των μυϊκών ινών του προστάτη συμβάλει σημαντικά στη στυτική λειτουργία, επενεργώντας στα αιμοφόρα αγγεία και τις δέσμες νεύρων που είναι σε στενή επαφή με τον προστάτη. Είναι, λοιπόν, σαφές το ότι αυτός ο αδένας μπορεί να επηρεάσει την υγεία και την ποιότητα ζωής του κάθε άνδρα και γι’ αυτό δεν πρέπει να παραμελείται. Συνεπώς, είναι σημαντικό οι οποιεσδήποτε ενοχλήσεις ή διαταραχές που αφορούν στον προστάτη να αντιμετωπίζονται άμεσα και σωστά.
ΚΑΛΟΗΘΗΣ ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ
Διάφοροι παράγοντες συνδυαστικά ή μεμονωμένα μπορεί να προκαλέσουν αλλαγές στη λειτουργία του προστάτη. Οι κυριότεροι εξ αυτών είναι: ο κυτταρικός πολλαπλασιασμός, η φλεγμονή του προστάτη, η μειωμένη μικροκυκλοφορία, οι οξειδωτικές διεργασίες και οι μολύνσεις.
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη μπορεί να γίνει αντιληπτή από μια σειρά συμπτωμάτων του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος, όπως η ατελής κένωση της ουροδόχου κύστης, η ημερήσια συχνουρία, η επιτακτική ανάγκη ούρησης, η στάγδην ροή μετά την ούρηση, η νυκτερινή συχνουρία και η αδύναμη και διακοπτόμενη ροή με δυσκολία στο ξεκίνημα της ούρησης. Μπορεί όμως να είναι και ασυμπτωματική, ειδικά στην αρχή ή τα συπτώματα να είναι πολύ ήπια.
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι πολύ κοινή διαταραχή στους άνδρες, ιδίως μετά την ηλικία των 50 ετών. Τα αίτια της δεν είναι ακόμη γνωστά, αλλά φαίνεται ότι σημαντικό ρόλο παίζουν οι ορμονικές αλλαγές που παρουσιάζονται με την πάροδο της ηλικίας και ορισμένοι παράγοντες που σχετίζονται με την κυκλοφορία του αίματος. Φαίνεται επίσης ότι άλλες χρόνιες παθήσεις, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η υπέρταση, καθώς και το κάπνισμα και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, μπορεί να έχουν κάποιο ρόλο στην ανάπτυξη και εξέλιξη της πάθησης.
Η συχνότητα του προβλήματος αυξάνεται εκθετικά με την ηλικία, κυμαινόμενη από 20% στους άνδρες ηλικίας 40 ετών, 50 – 60% στους άνδρες 60 ετών, και έως το 80 – 90% στους άνδρες των 70 – 80 ετών. Δεδομένης της μεγάλης συχνότητας εμφάνισης της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, είναι σημαντικό ο άνδρας να απευθύνεται άμεσα σε ουρολόγο. Διότι αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως και σωστά μπορεί να δώσει το έναυσμα για την εμφάνιση βακτηριακών λοιμώξεων (προστατίτιδα, ουρηθρίτιδα, κυστίτιδα), λιθίαση και εκκολπώματα της ουροδόχου κύστης, οξεία ή χρόνια επίσχεση ούρων που με την σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική δυσλειτουργία και σεξουαλικές διαταραχές (στυτική δυσλειτουργία και παλίνδρομη εκσπερμάτιση).
Η ΕΝΟΧΛΗΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΤΙΤΙΔΑ
Τα προαναφερόμενα συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος μπορεί να σχετίζονται και με την προστατίτιδα.
Με τον όρο προστατίτιδα υποδηλώνεται οποιαδήποτε μορφή φλεγμονής του προστάτη, η οποία μπορεί να εμφανιστεί σε οξεία ή χρόνια μορφή. Είναι μία αρκετά συχνή πάθηση και πλήττει ιδιαίτερα τους άνδρες των ηλικιών μεταξύ 18 και 45 ετών. Η φλεγμονή του προστάτη μπορεί να
σχετίζεται με διάφορες αιτίες: μολύνσεις από παθογόνους οργανισμούς (κυρίως βακτήρια∙ το πιο συχνό είναι το Escherichia coli) ή, στις μη βακτηριακές μορφές, απόφραξη στην κένωση της κύστης ή παράγοντες νευρολογικοί (κατάθλιψη), ψυχολογικοί (άγχος, στρες, κ.ά.), ανοσοποιητικοί, ενδοκρινικοί, τραυματικοί ή λανθασμένος τρόπος ζωής.
Και στην προστατίτιδα είναι σημαντικό να εντοπιστούν τα συμπτώματα από την πρώτη εμφάνισή τους, για να αντιμετωπιστεί η πάθηση με τον κατάλληλο τρόπο.
ΦΡΟΝΤΙΣΤΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ
Η πρόληψη και μερικοί απλοί κανόνες μπορούν να σας βοηθήσουν να διατηρήσετε τον προστάτη υγιή:
– αυξήστε την κατανάλωση τροφών που είναι πλούσιες σε αντιοξειδωτικά, τα οποία μειώνουν τη φλεγμονή ακόμα και στο κατώτερο ουροποιητικό σύστημα και στον προστάτη, όπως: καρότα, μπρόκολα, ντομάτες, σπανάκι (βιταμίνη A), ακτινίδια, εσπεριδοειδή, κουνουπίδια (βιταμίνη C), σπορέλαια, ελαιόλαδο, λάδι από φύτρο σιταριού (βιταμίνη E), καρύδια, κρόκοι αυγού, συκώτι (Ψευδάργυρος), δημητριακά ολικής άλεσης, μαύρο τσάι, πράσινα φυλλώδη λαχανικά,
– πίνετε τουλάχιστον 1,5-2 λίτρα νερού ημερησίως, αποφεύγοντας να πίνετε πολύ μερικές ώρες πριν πάτε για ύπνο ή πριν από ταξίδι,
– μην υπερβάλλετε στην κατανάλωση πικάντικων τροφίμων, οινοπνευματωδών ποτών, καφέ, θαλασσινών, λιπαρών τυριών και τροφίμων που μπορεί να ερεθίσουν το κατώτερο ουροποιητικό σύστημα,
– κάνετε αεροβικές δραστηριότητες που μπορούν να ευνοήσουν την πυελική κυκλοφορία και να μειώσουν τη συμφόρηση του προστάτη, και μειώστε τη χρήση ποδηλάτων ή δίτροχων οχημάτων για να ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα μικροτραυματισμών του περίνεου που θα μπορούσαν να προκαλέσουν φλεγμονές του προστάτη,

– ρυθμίστε τη λειτουργία του εντέρου. Η χρόνια δυσκοιλιότητα ή η διάρροια μπορεί να ευνοήσουν μολυσματικά φαινόμενα μεταξύ του εντέρου και του προστάτη,
– διατηρήστε κανονική σεξουαλική δραστηριότητα,
– μετά την ηλικία των 50 ετών κάνετε κάθε χρόνο ουρολογική εξέταση.
Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, βάλτε στη ζωή σας Prostyron Advanced, ένα αποτελεσματικό διατροφικό συμπλήρωμα σε μορφή κάψουλας που αποτελείται από διάφορες ευεργετικές φυσικές ουσίες, όπως λιπίδια στερόλης (λιπαρά οξέα και φυτοστερόλες), πολυφαινόλες, προκυανιδίνες και φλαβονοειδή, που προέρχονται από το Σερενόα, το Κράνμπερι, τα Γίγαρτα σταφυλιού και το Πράσινο τσάι και τα οποία εξομαλύνουν τις ενοχλήσεις και ομαλοποιούν τη λειτουργία του προστάτη και του ουροποιητικού συστήματος!
ΠΗΓΗ:longform.protothema.gr