του Νάσου Μπράτσου
Περίοδος Μεσοπολέμου και μάλιστα στα τέλη της. Η φτώχεια από αλλεπάλληλους πολέμους που οδήγησαν και στη Μικρασιατική καταστροφή, το οικονομικό κραχ του 1929 που δημιούργησε ακόμα πιο δύσκολες συνθήκες, η πολιτική αστάθεια και οι έντονες κοινωνικές συγκρούσεις, δεν μπορούσαν παρά να καθρεφτιστούν και στον αθλητισμό. Ειδικά στο ποδόσφαιρο που η δημοφιλία του πάντα λειτουργούσε σαν μεγεθυντικός φακός σε όσα εξελίσσονταν στο χώρο αυτό.
Στην Ελλάδα της δικτατορίας του Μεταξά και των “εράνων για την αεροπορία”, που έμειναν στην ιστορία για το αναποτελεσματικό του στόχου και τη διασπάθιση των σχετικών ποσών, οι οικονομικές – εργασιακές απαιτήσεις πρωτοκλασσάτων ποδοσφαιριστών δεν άργησαν να εκδηλωθούν.
Δεν μιλάμε βέβαια για τους όρους της σημερινής εποχής. Βιοπαλαιστές που ήθελαν μία στοιχειώδη στήριξη για να ανταποκριθούν στις βασικές ανάγκες της οικογένειάς τους.
Ένα μεροκάματο ή μία διευκόλυνση στην ήδη προϋπάρχουσα εργασία τους. Στις εφημερίδες της εποχής (1937) βγήκαν τα παράπονα παικτών του Ολυμπιακού, αλλά και η κυνική απάντηση του εφόρου της ομάδας Καλούδη, που σύμφωνα με την εφημερίδα, είχε δηλώσει: “Αν θέλετε μη παίζετε ποδόσφαιρoν. Θα πρέπη να παίζουν μονάχα οι οικονομικώς ανεξάρτητοι”.
“Έχασα και την σειράν μου εις το επάγγελμά μου στο οποίον μπορούσα να εργασθώ κι’ όλα αυτά δια την ιδέαν όπως την αντιλαμβάνεται ο κ. Καλούδης. Δεν κατεβαίνω στις προπονήσεις και ούτε θα παίξω πλέον στον Ολυμπιακό”, δήλωνε τότε ο Μιχάλης Αναματερός
Στις 28 Ιουνίου 1937 ο Μιχάλης Αναματερός αναφέρεται σαν καλός επιχειρηματίας που δουλεύει το καφενείο “Ολύμπια” κοντά στο σταθμό Πελοποννήσου, που φυσικά δεν ήθελε και πολύ να γίνει στέκι φιλάθλων. Ο Αναματερός δεν ευτύχησε να συνεχίσει στον Ολυμπιακό και στη μεταπολεμική περίοδο. Στην κατοχή εντάχθηκε στην αντίσταση και έχασε τη ζωή του στις μάχες των Δεκεμβριανών το 1944.
Ο Γιάννης Βάζος ο μεγάλος γκολτζής του Ολυμπιακού, βιοπαλαιστής Μικρασιάτης πρόσφυγας, όπως αναφέρει η εφημερίδα «κάποτε πήρε το θάρρος να ζητήση από τον σύμβουλο κ. Παπαλεονάρδο ένα τσιγγέλι για να πουλάει κρέας στην λαϊκή αγορά. Του το αρνήθηκαν. Αυτό το ευτελές ρουσφέτι». Κρεοπώλης ο Βάζος ξεκίναγε τη μέρα του πριν βγει ο ήλιος για να εξασφαλίσει το μεροκάματο.
Από την πλευρά του ο Γιακουμής Αλιφραγκής, επίσης παίκτης του Ολυμπιακού, δήλωνε: “Είμαι ηλεκτρολόγος και όμως οι περίφημοι σύμβουλοι του Ολυμπιακού δημοτικοί σύμβουλοι δεν μπορούν να μου βρουν μία θεσούλα στην Δημαρχία ένω τόσοι άλλοι…Κι’ έτσι υποχρεώνομαι με άδεια κοιλιά να παίξω ποδόσφαιρο. Αλλ’ απεφάσισα πλέον να σταματήσω”.
Έτσι η εφημερίδα “Αθλητισμός”, αναρωτιέται στο φύλλο της 22 Φεβρουαρίου 1937
“Διατί λοιπόν σήμερον οι κ.κ. Παράγοντες του αθλητισμού και του ποδοσφαίρου θεωρούν έγκλημα το να δώσουν εις τους αθλητάς, τους κατά το πλείστον πτωχούς, μίαν εργασίαν έντιμον;
Μίαν εργασίαν που θα τους επιτρέψη να ζουν και να τρέφονται, ώστε να μην γίνουν φυματικοί από την δαπάνη των δυνάμεων εις τον στίβον, να είναι εντάξει με την οικογένειάν των και την κοινωνίαν”;
Το πρόβλημα που αναφέρει η εφημερίδα για το 1937 δεν ήταν στιγμιαίο, αλλά διαρκές. Τα ίδια είχε καταγράψει και το 1934 η εφημερίδα “Αθλητικά Χρονικά”.
Τελικά οι ποδοσφαιρικοί ήρωες του Μεσοπολέμου αν και “πένητες” ήταν πλούσιοι και στο χαρακτήρα τους και στα ποδοσφαιρικά τους χαρίσματα.
Ευτυχώς που δεν άφησαν το ποδόσφαιρο στα χέρια όσων πίστευαν ότι ήταν μόνο για τους πλούσιους.
Oι «θρύλοι» της μπάλας χτίστηκαν πάνω στον ιδρώτα και τα όνειρα των φτωχών, μέσα κι’ έξω από τις γραμμές του γηπέδου.